عنصر دین همواره در پی استحکام نظامات حقوقی جامعه بوده، دستوراتش حیات بخش روابط میان انسانهاست.
از جمله این دستورات تاکید بر حفظ آبروی افراد در اجتماع نسبت به یکدیگر می باشد.
بدون تعارف، از معضلات امروز جامعه ایرانی، بی پروایی بسیاری از آحاد جامعه نسبت به آبروی دیگران است. تهمت، افتراء، غیبت، بی انصافی، ناسزا، پشت هم اندازی از جمله عادات این روزهای بسیاری از ما شده است. آنچه برایمان مهم است رسیدن به موفقیت و موقعیت های برتر، هر چند با بی آبرو کردن دیگران است.
این در حالی است که خیلی از ما نماز می خوانیم، نذری می دهیم، در مجلس امام حسین (ع) گریه می کنیم و در یک کلام خود را پیرو دین مبین اسلام می دانیم. اسلام برای حفظ آبروی مومن ارزش والای قایل است. دقیقا به همین علت است که خداى بزرگ هر چند با عیان و نهان بشر آگاه است، اما عیوب ما را برملا نمى سازد. پس براى انسانى که خود از کاستى و عیب خالى نیست، چگونه روا است که به جست وجوى عیوب و نواقص دیگران بپردازد و یا با سخن چینى و غیبت و دروغ و ... در پى بدنام کردن و آشکارساختن لغزشهاى آنان باشد؟
این سخن آنگاه اهمیت بیشتری پیدا می کند که بدانیم در آینده نزدیک یکی از مهم ترین تحولات اجتماعی ایران یعنی انتخابات مجلس شورایی اسلامی و نیز مجلس خبرگان رهبری را در پیش داریم. مردم خصوصا کاندیداها و طرفدارانشان باید بدانند که سبک کردن و تحقیر دیگران در پیشگاه خداوند مذموم و گناه کبیره است. کاندیدها مجازند خود را به دیگران بشناسانند اما مجاز نیستند دیگران را از چشم مردم بیندازند.
امام صادق علیه السلام مى فرماید:
آن که به زیان مؤمنى به قصد آبروریزى و از بین بردن آقایى او سخنى گوید تا او را از چشم مردم بیندازد، خداوند او را از ولایت خود خارج و به سوى ولایت شیطان رها مى کند، ولى شیطان هم او را نمى پذیرد.[1]
مسلمان نه تنها حق ندارد آبروی یک مسلمان را ببرد بلکه حتی وظیفه دارد به اندازه توان خویش، نگذارد که دیگران هم آبروى برادر دینى اش را خدشه دار سازند. مردى در حضور رسول اکرم (ص) از کسى بدگویى کرد، در همان جا فرد دیگرى در مقام دفاع از او برآمد. حضرت فرمود:
کسى که جلوى آبرو ریزى برادر مؤمنش را بگیرد، از آتش دوزخ در امان است.[2]
تجلیل و تکریم دیگران ممکن است به دو روش زیر صورت گیرد:
الف- گفتارى
شایسته است که یک مسلمان در مقام گفتار با دیگران سخنان نیک و سنجیده بگوید و با زبانى خوش آنان را مورد خطاب قرار دهد، قرآن کریم مى فرماید:
با مردم به خوبى سخن گویید. [3]
ب- رفتارى
احترام در عمل و کردار به این است که انسان برادر دینى اش را در محذور قرار ندهد، به درخواستهایش توجّه کند. چنانکه سیره عملی رسول الله (ص) روشهایى از احترام را به ما مى آموزد؛ هنگامى که برادران دینى بر آن بزرگوار وارد مى شدند، به احترامشان از جا بر مى خاست، براى آنان جا باز مى کرد و زیرانداز پهن مى نمود، گاهى عباى خود را از دوش کشیده براى دیگران مى انداخت، براى تکیه دادن ایشان بالش فراهم مى ساخت و اگر برادر دینى اش از راه دور مى آمد، چند قدمى به استقبالش رفته و او را به آغوش مهر مى کشید و پیشانى اش را مى بوسید و همه این رفتار به معنای آبرو داری در حق برادر دینی است.[4]
[1]. وسائل الشیعه، ج 8، ص 608.
[2]. همان، ج 8، ص 607.
[3]. بقره( 2)، آیه 83.
[4]. بحارالانوار، ج 16، ص 235.