اعراف کجاست و اعرافیان کیانند.
اعراف تپه ای است میان بهشت و دوزخ و اعرافیان، کسانیند که در روز واپسین، برای مدتی بر روی این بلندی می آیند.
از تفاسیر به دست می آید که دو گروه بر روی تپه اعراف می آیند.
گروه اول کسانی اند که اگر چه مومن اند اما به دلیل خطاهایی که کرده اند، نه به بهشت می روند، نه به دوزخ. آنان از روی بلندی اعراف هم بهشتیان را می بینند ، هم دوزخیان را، و از حال هر دو گروه مطلع می شوند. آنان مشاهده می کنند که بهشتیان چه حال خوشی دارند ودر چه نعمتی به سر می برند. پس با آنان طرح دوستی می ریزند و به ایشان سلام می کنند. بعد رو به دوزخیان می کنند وبا دیدن وضع دردناک آنان، از ایشان بیزاری می جویند و با آنان به تندی سخن می گویند.
قرآن می گوید:
« میان آنان{ بهشتیان و دوزخیان} حایلی است. و بر روی بلندی اعراف، کسانی هستند که هر یک از بهشتیان و دوزخیان را از روی چهره شان شناسایی می کنند. به بهشتیان که هنوز وارد بهشت نشده اند، اما آرزو دارند که وارد شوند، می گویند: سلام علیکم.
اما وقتی چشمشان به سوی دوزخیان می افتد، می گویند: خدایا را ما در گروه این ستم کاران قرار مده. و اهل اعراف، مردانی را که گناهکار بودنشان را از سیمایشان می شناسند، ندا می دهند: جمعیت شما و آن همه گردنکشی که می کردید، امروز به حالتان سودی ندارد. »
بعد از مدتی که گروه اول از اعرافیان بر روی تپه اعراف منتظر ماندند، از سوی دوزخیان خطاب می شوند که آیا شما هم از بهشت منع شده اید؟ خداوند مانند ما هرگز به شما هم ، رحم نخواهد کرد واجازه ورود به جنت را نمی دهد.
در همین هنگام گروه دوم اعرافیان که انسان های با عظمت و کرامتی هستند و از اولیای خدا می باشند برای نجات گروه اول بر روی تپه ظاهر می شوند. آنان پیام آوران شادی و سرور می باشند، در پیشگاه خدا آنقدر جایگاه رفیعی دارند که تمامی مومنین بر روی اعراف مانده را شفاعت می کنند و آنان را با خود به بهشت می برند.
قرآن از قول گروه دوم اعرافیان که همام اولیا خدا باشند این چنین سخن می گوید:
« آیا اینان همان کسانی نبودند که سوگند یاد می کردید که خدا آنان را به رحمتی نخواهد رسانید؟ اینک به بهشت در آیید. نه بیمی بر شماست و نه اندوهگین می شوید. »
عالمان اسلامی معتقدند که گروه اول از اعرافیان، مومنی هستند که در طول زندگی دنیایی خود دچار لغزش هایی شده اند و به همین دلیل برای مدتی اجازه ورد به بهشت ندارند. و گروه دوم اعرافیان هم حضرات معصومین (ع) هستند که برای شفاعت پیروان خود به اعراف می آیند.
از نظر شوکت سازند، اولا ( گرخواهی به بهشت روی مردانه رو).
یعنی شایسته است اساسا انسان کاری نکند که بر روی گذرگاه هایی مانند اعراف و امثال آن معطل بماند یا چه می دانم ابتدا مدتی به دوزخ برود، تا گناهانش پاک شود، بعد به بهشت برود. چرا که اینطور بهشت رفتن، از ارزش ملکوتی انسان کم می کند و جایگاه پایینی در بهشت می یابد.
ثانیا؛ اگر هم قرار است جزء مومنین گناه کار باشیم، آنقدر در گناه کردن افراط نکنیم که از شفاعت بزرگان محروم شویم. پس این دعا را با هم نجوا می کنیم که:
« خدایا! زندگی ما را در مسیری قرار بده که یا مستقیما بهشتی شویم و یا حداقل جزء اصحاب اعراف قرار گیریم تا شفیعان بدادمان برسند.»
آدرس: سوره اعراف آیات 46 تا 49.